نمره چشم و کامل ترین اطلاعات مربوط به آن

نمره چشم معمولا معیاری برای ارزیابی ضعیفی چشم است. به عبارتی متخصصان چشم پزشک عیوب انکساری چشم را که منجر به تاری دید می شود، با اعداد مثبت یا منفی به عنوان نمره چشم مشخص می کنند که طبق آن خرید عینک انجام می‌شود. این نمره عددی در بازه ۱ تا ۱۰ است. به طور کلی قوی ترین نمره چشم ۱۰ از ۱۰ و ضعیف ترین آن ۵ از ۱۰ خواهد بود. اعداد مثبت و منفی در شماره چشم نیز نشان دهنده نزدیک بینی یا دوربینی هستند. دقت داشته باشید که عینک طبی مردانه یا زنانه را بدون نظر پزشک متخصص خریداری و استفاده نکنید.

تعریف نمره چشم یا شماره

چشمی که سالم باشد یا اصطلاحا عیوب انکساری نداشته باشد، تصاویر را کاملا منطبق با قرنیه چشم تشکیل می دهد؛ اما در صورت بروز عیوب انکساری، تصاویر در جای درستی تشکیل نمی شوند و تاری دید به وجود می آید. این حالت را ضعیفی چشم نامیده و شدت آن با عددی به اسم نمره چشم مشخص می شود. در واقع متخصصان چشم پزشکی با دستگاهی مخصوص عددی را به عنوان شماره چشم شما اعلام می کنند که مشخص می کند تا چه اندازه ای چشم شما ضعیف شده است. طبق این شماره شما باید اقدام به خرید عینک طبی زنانه یا مردانه نمایید.

مفهوم نمره چشم مثبت و منفی

معمولا شماره چشم را با علامت های مثبت و منفی مشخص می کنند. این علامت ها نشان می دهند که چشم شما دوربین یا نزدیک بین است. در واقع علامت مثبت نشان دهنده چشم دوربین است؛ یعنی اینکه چشم شما فاصله دور را خوب می بیند ولی برای فاصله نزدیک تاری دید دارد. در مقابل علامت منفی برای چشم های نزدیک بین به کار می رود که در دیدن اجسام نزدیک مشکلی ندارند؛ اما برای فاصله دور باید از عینک استفاده کنند.

عوامل موثر روی تغییر شماره چشم

نمره چشم سالم در حالت ایده آل خود قرار داد و عدد صفر(۱۰ از ۱۰) است. عوامل متعددی هستند که برای سلامت چشم مضر بوده و به مرور آن را ضعیف می کنند. در این میان اصلی ترین عوامل موثر روی تغییر شماره چشم عبارتند از:

دیابت: یکی از اصلی ترین عواملی که سلامت چشم را تهدید می کند، بیماری دیابت است. هر چقدر میزان قند خون فرد بالاتر برود، چشمان او نیز ضعیف تر شده و نمره چشم او افزایش می یابد.

نور خورشید: تابش مستقیم نور خورشید می تواند چشم های شما را ضعیف کند. بهتر است تا حد امکان خود را در مقابل نور خورشید قرار ندهید یا از عینک های آفتابی استفاده کنید.

ارث: در بعضی از موارد افراد ضعیفی چشم را از والدین خود به ارث می برند.

صفحات رایانه و موبایل: اشعه هایی که از سوی صفحات رایانه، موبایل یا تلویزیون به سمت چشم شما تابیده می شوند، در بلندمدت شماره چشم شما را افزایش خواهند داد. در استفاده از این لوازم جانب احتیاط را رعایت نمایید.

ضربه خوردن چشم: وارد شدن ضربه به چشم سلامت قرنیه آن را به خطر انداخته و ممکن است نمره چشمتان را نیز زیاد کند. لازم است از چشم های خود بیشترین مراقبت را داشته باشید.

آب مروارید: بیماری آب مروارید دائما روی نمره چشم شما تاثیرگذار است و باید خیلی زود برای درمان آن اقدام کنید.

مشکلات تغذیه ای: کمبود برخی از مواد معدنی و ویتامین ها در بدن نیز می تواند نمره چشم را افزایش دهد.

ورود مواد مضر به چشم: ورود برخی از مواد به چشم از جمله مواد آرایشی و بهداشتی، گرد و غبار، دود، رنگ، مواد نفتی و… برای سلامت آن به شدت مضر بوده و شماره چشم را افزایش می دهند.

نحوه تعیین نمره چشم

برای اینکه مشخص شود نمره چشم شما چقدر است از دو شیوه نموداری و دستگاهی استفاده می شود. شماره چشم دقیق را با دستگاه ها ارزیابی می کنند و هر چقدر دستگاه شما پیشرفته تر باشد، نتیجه بهتری خواهید گرفت. لازم به ذکر است که برای تعیین دقیق نمره چشم، وضوح دید انسان هم برای چشم ثابت و هم برای جسم متحرک باید بررسی شود. جزئیات دو شیوه کلی ارزیابی سلامت چشم به شرح زیر هستند:

ارزیابی نمره چشم با نمودار

متداول ترین نمودارهایی که برای ارزیابی شماره چشم کاربرد دارند، نمودارهای اسنلن و رندوم ایز هستند. نمودار اسنلن امتیاز از ۲۰ به چشم می دهد و بالاترین نمره آن ۲۰ از ۲۰ است. در اسنلن تعدادی حروف انگلیسی به صورت درهم و با اندازه های مختلف قرار دارد. با توجه به اینکه چشم شما تا چه ردیفی را می تواند ببیند و به وضوح حروف را تشیص دهد، نمره چشم شما مشخص می شود.

نمودار رندوم ایز نمره دهی از ۱۰ دارد و از تعدادی حرف انگلیسی E در ابعاد و جهت های مختلف تشکیل شده است. برای استفاده از این نمودار باید در فاصله ۱۲ متری از آن بایستید و تلاش کنید جهت های حروف را در ردیف های مختلف تشخیص دهید. شماره چشم شما با توجه به توانایی تشخیص جهت حروف تا ریزترین ردیف تعیین خواهد شد.

تعیین شماره دقیق چشم با دستگاه های کامپیوتری

استفاده از نمودارهای اسنلن و یا رندوم ایز به طور دقیق مشخص نمی کند که چشم شما چقدر ضعیف شده و شماره آن چند است. در حال حاضر متخصصان چشم پزشک به کمک دستگاه های پیشرفته کامپیوتری این کار را انجام می دهند. دستگاه اتوریفراکتومتر برای اندازه گیری نور بازتاب شده به شبکیه چشم استفاده می شود. به کمک این دستگاه میزان سلامت چشم معین خواهد شد.
نورشکن دستی یا رتینوسکوپ هم برای تعیین نمره چشم کاربرد دارد. در این شیوه چشم پزشک یا اپتومتریست یک نور به سوی چشم می گیرد و مقدار بازتاب آن از شبکیه چشمتان را ارزیابی می کند. در نهایت با کمک فریم های آزمایشی (فوروپتر) شماره چشم دقیق شما تعیین می شود. همچنین در این مرحله اپتومتریست مشخص می کند که ضعیفی چشم مربوط به کدام یکی از چشم های شما است و نمره هر یک را جداگانه تعیین می نماید.

انواع شماره چشم در نسخه پزشک

اگر تا به حال برای تعیین نمره چشم خود به چشم پزشکی مراجعه کرده باشید، در نهایت روی نسخه پزشک اصطلاحات انگلیسی مختلفی مشاهده می کنید که نوع ضعیفی هر یک از چشم های شما را مشخص کرده است. هر یک از این اصطلاحات مفهوم خاص خود را دارند که به شرح زیر هستند:

OD: این علامت برای چشم راست استفاده می شود و هر عددی کنار آن نمره چشم شما خواهد بود. در صورتی که هیچ عددی کنار آن مشاهده نکردید، چشم راست شما مشکلی نداشته است.

OS: علامت مخصوص چشم چپ OS است. وجود عدد نشان دهنده شماره چشم و عدم وجود آن نشانه سلامت چشم چپ شما خواهد بود.

OU: این علامت برای هر دو چشم شما استفاده می شود.

SPH: برای تعیین دوربینی یا نزدیک بینی چشم از این اصطلاح استفاده می شود. اگر علامت مثبت در این قسمت درج شود، چشم شما دوربین است و اگر علامت منفی باشد، چشم نزدیک بین دارید.

ADD: میزان قدرت بزرگنمایی چشم شما با این عبارت مشخص می شود.

AXIS & CYL: برای مشخص کردن مشکل آستیگماتیسم از این اصطلاح استفاده می شود. اگر جلوی این عبارت انگلیسی عددی مشاهده کردید، نشان می دهد که چشم شما آستیگماتیسم است.

حدت بینایی یا وضوح دید

مسئله وضوح دید یا حدت بینایی در چشم پزشکی با تابلوها ارزیابی می شود. در این ارزیابی معمولا نمره ای از ۱۰ به چشم شما داده می شود. نمره ۱۰ از ۱۰ نشان می دهد که شما همه ۱۰ ردیف تابلو را به خوبی مشاهده کرده اید و چشم شما عیبی ندارد. هر چقدر تعداد ردیف کمتری را پاسخ دهید، میزان ضعیفی چشم شما بیشتر خواهد بود.

بالاترین نمره چشم در کودکان

میزان نمره چشم در کودکان تفاوتی با بزرگسالان ندارد و در حالت ایدئال باید ۱۰ از ۱۰ باشد. به عبارتی کودکان باید یک جسم را از فاصله مشخصی همانند یک بزرگسال مشاهده نمایند. در صورتی که دید کودک نتواند دید مناسبی شبیه یک فرد بزرگسال با چشم های سالم داشته باشد، باید خیلی زود تحت معاینه چشم پزشک قرار بگیرد.

سن ثابت شدن نمره چشم

به طور کلی اگر عیوب انکساری چشم در بازه ۶ ماه تا یک سال تغییری نداشته باشد، بدان معنی است که نمره چشم ثابت شده است. سن دقیقی نمی توان برای این مسئله تعیین کرد؛ زیرا به عوامل مختلفی بستگی دارد. با این وجود معمولا در بازه سنی ۱۸ تا ۲۵ سال نمره چشم انسان ثابت خواهد شد؛ مگر اینکه تحت تاثیر عواملی در سن های بالاتر همچنان تغییر شماره چشم را داشته باشد. چنانچه قصد عمل لیزیک (اصلاح عیوب انکساری) را دارید، حتما باید از ثابت شدن نمره چشم خود مطمئن شده باشید.

استفاده از عینک طبی با نظر پزشک

استفاده از عینک های طبی با هدف بهبود و حفظ سلامت چشم انجام می گیر؛ اما باید در نظر داشته باشید که حتما پزشک متخصص این استفاده را تجویز نماید. استفاده بدون نظر پزشک از عینک های مختلف ممکن است به چشم های شما آسیب برساند. البته برخی از عینک های طبی مانند عینک بلوکات نیازی به تجویز ندارند؛ اما عینک هایی که منطبق با شماره چشم هستند حتما با نسخه پزشک باید خریداری شوند.

جمع بندی و نتیجه گیری

مقدار سلامت چشم یا ضعف در بینایی را با عددی مشخص می کنند که به آن نمره چشم می گویند. به طور کلی ضعیفی چشم مربوط به عیوب انکساری است که تصویر در جای درستی تشکیل نشده و در نهایت شخص تاری دید دارد. پزشک متخصص با کمک نمودارهای اسنلن یا رندوم ایز میزان سلامت چشم را تا حدی تعیین می کند؛ اما در نهایت به کمک دستگاه های پیشرفته کامپیوتری، شماره چشم شما مشخص خواهد شد. عدد مثبت برای شماره چشم نشان دهنده چشم دوربین و عدد منفی تعیین کننده چشم نزدیک بین است. اگر تجربه ای از چشم پزشکی و تعیین شماره چشم دارید، در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

نمره چشم چیست؟

میزان ضعیفی چشم شما معمولا با عددی از ۱۰ تعیین می شود. نمره ۱۰ از ۱۰ یعنی چشم شما مشکلی ندارد. برای مثال نمره چشم ۲ یعنی قدرت بینایی شما ۸ از ۱۰ است.

علامت مثبت و منفی در نسخه چشم پزشک به چه معناست؟

علامت مثبت در کنار شماره چشم مشخص می کند که چشم شما دوربین است. علامت منفی نیز برای چشم نزدیک بین به کار می رود.

برای عمل لیزیک شماره چشم باید چند باشد؟

اگر نمره چشم شما در بازه ۱۲- تا ۶+ باشد و تقریبا یک سال ثابت مانده باشد، امکان انجام عمل لیزیک (با داشتن دیگر شرایط) را خواهید داشت.